M.A.s féidir liom labairt . . .

Táim ag toiseacht ar an M.A. i gceann dhá seachtaine! Cá dtéann an t-am?! Mothaím ciontach as ucht nár scríobh mé aon rud le tamall, agus chan rud é nach raibh go léir rudaí le scríobh agam, ach chaith mé go léar am ag obair agus ag amharc in aghaidh mo chuid airgid! Beidh nios mó uaim as seo amach! Mo gheall libh, a léitheoirí!

Lá Mór don Pharóiste!

Seaimpíní Craobh Sóisear Comórtas Peile na Gaeltachta, C.L.G. Gaeil Fhánada

Is leantóir mór spóirt mé, agus táim i gcónaí i mo shuí os comhair na teilifíse ar an Satharn agus ar an Domhnach ag amharc ar chluiche sacair, nó ar na cluichí gaelacha, nó pé rud eile atá ag craoladh ar an mbosca beag. Is minic mé i mo shuí go mall san oíche ag coinneáil súil ar m'fhoirne Chicago le feiceáil an bhfuil aon dul chun cinn á dhéanamh ag na Chicago Cubs agus na Chicago Bears.I gcaitheamh na mblianta tá buaicphointí agus pointí ísle sroichte agam, agus shíl mé gurb é an t-uasphointe den iomlán nuair a bhuaigh Tír Chonaill an Craobh Uile-Éireann. Ach seans gur ruaigeadh na laoithe siúd ón ardán, ar feadh tamaill, ar a laghad . . .

Ní raibh ach 5 nóiméad fágtha sa chluiche. Bhí muintir na nOileán, C.L.G. Oileáin Árainn, 8 pointe chun tosaigh, i ndiaidh do C.L.G. na háite seo, Gaeil Fhánada, an cluiche ba mheasa a d'imir siad leis na cianta. Níor aimsigh siad sa chéad 55 nóiméad ach 0-4 pointe, agus bhí na hÁrainnigh slán sábháilte, 1-9 ar an mbord acu agus an t-am ag sileadh mar a dhéanfadh gaineamh ar thrá. D'imir Oileáin Árainn go cliste agus go slachtmhar, chosain siad go díograiseach agus ghlac siad a gcuid deiseanna agus iad ar an ionsaí. Chuir Gaeil Fhánada an t-uafás ciceanna ar fóraoil,  agus in ainneoin iarrachtaí cúpla fear (Marcus Ó Fríl a sheas amach ach go háirithe dom go pearsanta), bhí gach cuma ar an scéal go mbeadh siad ag tabhairt faoin turas fada, fada ó thuaidh agus lámh amháin chomh fada leis an lámh eile.

Ach, a chairde, tharla rud . . .

Bhuel, cúpla rud . . .

1. Marcus Ó Fríl. Fuair sé seilbh na caide óna dheartháir Seamus ar an líne cúig mhéadar is daichead, rith thar péire fear ar nós na gaoithe móire a shéideann go minic ar pháirc peile na nGael i bPort an tSalainn i bhFánaid, agus chiceáil an liathróid an t-aon áit nach raibh an cúl báire ábalta ar í a aimsiú.

2. Pádraig Ó Siail. Agus an t-am imeartha ag an réiteoir, chuir Seamus Ó Fríl (óg) cic ón líne cúig mhéadar is daichead i measc an tslua a bhí cruinnithe thart ar chúl na nOileán, agus chuaigh paidir gach fear agus bean Fhánada in airde leis an liathróid chéanna. D'fhán sí mar a d'fhanfadh balún, ach tháinig anuas sa deireadh, áit ar cuireadh dorn uirthi a chuir i dtreo an chúil í. Cuireadh dorn eile léi agus í ar a bhealach ar fóraoil, agus luí sí go ciúin, socair in eangach na nOileánach ar teacht chun talaimh di.

Paddy Shiels agus an gcúl cinniúnach

Phléasc an slua ó Fhánaid a bhí i láthair, cuid acu a d'fhág an leithinis go han-luath ar maidin sa dóigh is go mbeadh siad thíos don chluiche. Phléasc na daoine, cosúil liom féin, a bhí sna beáir thart faoin leithinis sa bhaile. Agus, mo fhocal leat, a chairde, nach bhfuil fear ar bith de chuid Gaeil Fhánada a raibh an cúl tuillte aige mar a bhí Paddy. Is dócha go bhfuil duine amháin ag gach foireann ar fud na tíre, an duine a chaitheann a chuid leis an gclub gan aitheantas nó a dhath eile a lorg. Is fear é Paddy a d'imir leis an bhfoireann shinseareach ón chéad am a bhfaca mé cluiche. An mhí seo a chuaigh thart, phós sé agus d'imir sé an cluiche ceannais thíos i nGleann Cholm Chille an deireadh seachtaine céanna. In am an ghátair, tharraing dorn Phaddy anáil eile ó chorp na nGael, agus chríochnaigh an cluiche ar comhscór, 1-9 ag Árainn agus 2-6 ag Gaeil Fhánada.

Níorbh fhiú cur síos a dhéanamh ar an am breise. Briseadh spiorad na gConnachtach ag deireadh an chluiche, agus in ainneoin gurbh iadsan a d'imir i bhfad ní ba fhearr, agus in ainneoin go raibh siad chun tosaigh ar Ghaeil Fhánada ó thús go beagnach deireadh an chluiche, theip orthu sa deireadh an cluiche a bhaint. Téann mo chroí amach leo, a d'imir le clisteacht agus le spiorad, in éadan rogha na coitiantachta. Ach seo mar a tharlaíonn sa spórt go minic, agus sin go díreach an rud a mheallann muid ina threo. B'fhéidir nach bhfuair siad cothrom na Féinne, ach thaispeáin Gaeil Fhánada crógacht, misneach agus muinín ag deireadh an chluiche a chuireann seaimpíní ar ardán leo féin.

Bhí ceiliúradh ann go maidin, mar a bheifeá ag dream leis! Ní ró-mhinic a fhaightear seaimpíní uile-Éireann sa cheantar seo. Mairfidh cuimhne ar an gcluiche i bhfad thart faoin cheantar, agus beidh an  gcúl cinniúnach sa seanchas ar feadh i bhfad..

Seaimpíní!

Sin chugat foireann Ghaeil Fhánada, buaiteoirí soisir Comórtas Peile na Gaeltachta Áitiúla i dTír Chonaill.  Rinne siad éacht an deireadh seachtaine seo caite, i nGleann Cholm Cille, nuair a bhuaigh siad Naomh Náille ar scór 3-9 Gaeil Fhánada, 0-9 Naomh Náille.

In ainneoin gur cuireadh fear den pháirc ó Ghaeil Fhánada laistigh den chéad bhomaite, agus cúis mhaith leis, choinnigh an fhoireann leo ag déanamh na hoibre agus ag obair as láimh a chéile. Bhí siad faoi bhrú mór in amanna ach tháinig cúl ó Mhíchéal Mac Suibhne agus péire cúl de chuid Seamie Ó Fríl ó chiceanna éirice aniar aduaidh ar fhoireann Naomh Náille. Cuireadh cúlbáire an fhreasúra ón pháirc sa dara leath fosta, rud a éadromaíodh an t-ualach ar chosantóirí Fhánada. Sa deireadh bhris spiorad Naomh Náille agus scóráil Gaeil Fhánada go láidir sna bomaití deireanacha den chluiche, ach ní raibh an cluiche chomh éasca acu agus a shílfeá ag amharc ar an scór deireanach.

Rachaidh an fhoireann ar aghaidh ag tús na míosa seo chugainn chuig an Rinn i bPort Láirge, áit a mbeidh siad ag caitheamh súl ar na buaiteoirí áirithe eile i gcraobh soisir na bhfear. Tá súil agam go mbeidh mé ábalta a bheith ansin, mar deirtear liom gurb iontach an craic agus an spraoi ag Comórtas Peile na Gaeltachta nuair a thagann na foirne le chéile in áit amháin. Chífidh muid, a chairde. Táim ag traenáil anocht don chéad uair in aghaidh dom bogadh abhaile ó chathair na Gaillimhe ag an deireadh seachtaine. Is fada ó tharraing mé péire bróga peile orm, nó ó dhearna mé aon chineál  aclaíochta ar chor ar bith, agus nílim ag súil leis go ró-mhór leis an fhírinne a insint, ach caithfear tús a chur le gach rud. Guígí ar mo shon!

Deireadh Céime

Is aisteach an rud a bheith críochnaithe le cúrsa. Bhí léachtaí deireanacha an BA agam an tseachtain seo  caite. Dúirt na léachtóirí (fear amháin ach go háirithe le hóráid inspioráidach) rudaí iontach deasa linn, agus beidh mé buíoch go deo as gach léachtóir a bhí agam ó thosaigh mé ar m'aistear ollscoile 4 bliana ó shin. Níor fhiú iad a lua anseo, ghabh mé buíochas go pearsanta le formhór na ndaoine uaisle sin cheana, agus gabhfaidh leis an chuid eile roimh dheireadh na scrúduithe.

Sin ráite, ní mhothaím pioc níos cliste i ndiaidh 4 bliana a chaitheamh ag 'staidéar'. Táim níos múiníneach, agus níos ábalta ar an Ghaeilge, cinnte, ach braithim anois agus arís nár bhain mé an oiread  tairbhe as an chúrsa seo agus ar bhain daoine eile. Chaith mé an t-uafás ama ag líonadh mo bhoilg faoi thithe tábhairne na cathrach in áit m'aigne a chur faoi imscrúdú i Leabharlann James Hardiman. Chaith mé (agus caithim fós) i bhfad níos mó ama ag amharc ar chluichí peile ná a bheith ag amharc trí Fhoclóir Gaeilge-Béarla Uí Dhonaill. B'fhearr i bhfad liom an ghrian ná an Griannach!

Táim ag iarraidh an easpa díograise a chur i gceart i mbliana, oir glacadh liom ar an gcúrsa MA sa Nua-Ghaeilge (Cur síos an ar gCúrsa MA sa Nua-Ghaeilge). Idir an dá linn tá cúpla scrúdú agus aiste le cur díom, ach geallaim libh go mbeidh mé ag tapú an deis foghlaim 'cheart' a dhéanamh sa bhliain atá amach romham!

Beidh bliain eile agam leat, Áras na Gaeilge 

Máirt Thír Chonaill 2013

Bliain eile déanta, Donegal Tuesday eile curtha tharainn, agus na meáin ag scaipeadh scéal faoin ócáid. Bhí go leor plé déanta ar na pictiúir a scaip mar thine aitinn ar na meáin shóisialta Facebook agus Twitter go luath maidin Dé Máirt. Rinneadh plé ar líon na ndaoine óga, mic léinn ó chionn cionn na tíre a bheith ag fanacht le doras beáir a oscailt go luath ar maidin, go háirithe i ndiaidh gur cuireadh deireadh le Rag Week  bliain ó shin. Más fíor a rá gurbh olc an radharc líne a fheiceáil in aice an bhóthair, is féidir liom a rá gan drogall nár fhaca mé aon trioblóid ar thaobh an bhóthair chéanna. Cuireadh inár leith fosta gur Chonallaigh ba chúis leis an raic agus an clampar a tharla i Supermacs níos moille san oíche, ach tá físeáin Youtube ar an ábhar feicthe agam agus níor fhaca mé aon t-léine glas is buí ar chor ar bith sa slua sin. Pé scéal é, osclaíodh na ndoirse agus ligeadh isteach a raibh ar an sráid ag druidim ar an 11.

Is aoibhinn liom an lá seo. Is lá sa bhliain atá ann ar féidir le gach duine as Tír Chonaill atá sa chathair a theacht le chéile agus aithne a chur ar dhaoine eile ón cheantar. Tosaíodh é bliain nó dhó sular thosaigh mé i nGaillimh, agus tá sé ag fáil níos mó agus níos mó gach bliain ó shin. Dé réir an tseanchais thosaigh sé nuair a scaip fear téacs chuig cairde s'aige i nG.M.I.T. maidin amháin, agus de thairbhe cumhacht na meán agus na dtéacsanna gutháin tá sé ar cheann de na hócáidí is mó i nGaillimh anois. Scríobh mé chéana faoi Mháirt Thír Chonaill i 2011, agus shíl mé gur mhillteanach mór an slua a bhí ansin, ach bhí an beár an lá seo plódaithe le Conallaigh ó thús lae amach. Nuair a bhí mé sa bheár agus na daoine fuinniúla craiceáilte thart orm rith an oíche ar thóg muid Somhairle Mac Uidhir 'na bhaile ó Bhaile Átha Cliath liom, agus sin go díreach an cineál atmaisféar a bhí ar fáil san áit - bríomhar, sona, sultmhar.


Ar ais liom go cúrsaí an tsaoil anois, agus tá cúrsaí acadúla ach go háirithe chun tosaigh ar spraoi agus ar ól athuair. Ach níor féidir liom dearmad a dhéanamh de Mháirt Thír Chonaill, is lá millteanach maith amach is amach atá ann, agus má fhanann sé ar an bhfód tabharfaidh sé deis do Chonallaigh na Gaillimhe lá sa bhliain a chaitheamh lena chéile feasta, agus d'fhéadfá beag is fiú a dhéanamh de sin ach sílim go pearsanta go bhfuil tábhacht mhór leis.

Colm